„Wspólna przyszłość regionów górniczych położonych na trójstyku granic PL-CZ-DE. Gospodarka, Społeczeństwo, Środowisko” to temat przewodni II edycji debaty poświęconej transformacji sektora węgla brunatnego, która 23 września odbyła się w Bogatyni. Organizatorem konferencji była spółka PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna z Grupy PGE. W obydwu panelach dyskusji uczestniczył burmistrz Wojciech Dobrołowicz.

Transformacja energetyczna i związana z nią perspektywa odejścia od wytwarzania energii z paliw kopalnych zrodziła podczas konferencji wiele pytań oraz zagadnień do dyskusji na temat przyszłości Euroregionu Nysa. Trójziemie w ogromnej mierze związane z przemysłem wydobywczym, staje w obliczu wyzwań społeczno-gospodarczych. Tym bardziej, że w bliskim otoczeniu Turowa funkcjonuje 9 kopalni odkrywkowych węgla brunatnego – 5 na terenie Czech i 4 w Niemczech.

Rok temu spotykaliśmy się w zupełnie innej sytuacji społeczno-gospodarczej. Dziś widzimy dobitnie, że mieliśmy rację budując nowe moce i broniąc elektrowni w Turowie. Trwający kryzys wywołał przejściowy renesans węgla, który będzie musiał zastąpić miejsce paliwa przejściowego zaplanowanego wcześniej dla gazu. Od węgla będziemy jednak sukcesywnie odchodzić, ale należy to robić w sposób bezpieczny – dla ludzi, pracowników, energetyki i całej polskiej gospodarki. To dobry moment, by na nowo spojrzeć na perspektywy regionu w kontekście nieuchronnej transformacji energetycznej. A także by zacieśnić współpracę na trójstyku, aby w skoordynowany, dobrze zaplanowany sposób przygotować lokalne społeczności na zmiany w przyszłości. To również sygnał dla liderów UE, aby wykazali więcej zrozumienia dla specyfiki regionów górniczych funkcjonujących w obrębie Polski, Czech i Niemiec – podkreślił na początku spotkania Ryszard Wasiłek, wiceprezes zarządu ds. operacyjnych PGE Polskiej Grupy Energetycznej.

Andrzej Legeżyński, prezes zarządu PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna zaznaczył, że tematyka konferencji nie jest przypadkowa, gdyż skupia się na trzech ważnych dla Euroregionu Nysa aspektach: środowiska, społeczeństwa i gospodarki. Zarówno mieszkańcy Polski, Czech jak i Niemiec znakomicie ze sobą współpracują. Obserwujemy to od wielu lat. Praca, zakupy, turystyka – to jest to, co jednoczy mieszkańców całego Euroregionu. Obserwujemy też rozwój gospodarki po stronie polskiej, czeskiej i niemieckiej. Dzisiaj dyskutowaliśmy o tym, co w ciągu kolejnych kilkunastu lat, w obrębie Euroregionu Nysa jesteśmy w stanie zrobić dla mieszkańców, aby ten region był atrakcyjny, aby utrzymać dobre relacje w społeczeństwie trójziemia, utrzymać stabilne zatrudnienie i dalszy rozwój regionu. Spółka PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna będzie nadal wspierała społeczność lokalną. Warto wspomnieć, że w ciągu ostatnich 5 lat PGE GiEK zainwestowała w powiecie zgorzeleckim ponad 3 mln zł na realizację działań społecznie odpowiedzialnych – powiedział Andrzej Legeżyński, prezes zarządu PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna.

Na temat energetyki i jej przyszłości wypowiedział się też Martin Puta, Hejtman Kraju Libereckiego, prezydent Euroregionu Nysa. – Ani polski, ani czeski, ani niemiecki rząd nie może kontynuować wyłączania źródeł energetycznych. Czeski rząd deklarował w 2033 roku odejście od węgla i to musimy zmienić. To, jak będzie długo kontynuowane wydobycie węgla w Turowie zależy od Polaków, od tego jak Polacy będą wykorzystywać węgiel dla energetyki mając na względzie bezpieczeństwo energetyczne kraju. Nie można wyłączyć źródła energetycznego, nie mając w zastępstwie innego stabilnego – powiedział Martin Puta, deklarując jednocześnie chęć współpracy z polskimi i niemieckimi sąsiadami – Jako województwo libereckie jesteśmy przygotowani na pracę nad przygotowaniem wspólnej strategii i rozwoju całego regionu. Mamy blisko do siebie. Problemy ze środowiskiem to są nasze wspólne problemy. Problemy z zatrudnieniem, z gospodarką są i będą naszymi wspólnymi problemami – podkreślił Martin Puta.

Tak naprawdę o tym, co będzie się działo po trzech stronach, więc i na Dolnym Śląsku w strefie przygranicznej, w Czechach i w Niemczech będą decydowały wszystkie samorządy: począwszy od gminnych, poprzez powiatowe i samorząd regionalny, czyli samorząd wojewódzki, ale oczywiście i rząd. Musimy się solidnie przygotować do transformacji, myśleć o tym i mieć wizję, jak najlepiej zdywersyfikować to, co się dzieje w subregionie zgorzeleckim. Kopalnia i elektrownia Turów mają tu ogromną rolę do wypełnienia. Pracują tu wysokiej klasy fachowcy, chcemy w przyszłości wykorzystać ich potencjał w pokrewnych dziedzinach, aby ulokowane w regionie zgorzeleckim firmy skorzystały z ich ogromnego potencjału. Ważne jest, aby pracujący tu ludzie nie musieli wyjeżdżać, aby to wciąż była ich mała ojczyzna – mówił podczas debaty Cezary Przybylski, marszałek województwa dolnośląskiego.
Z kolei Wojciech Dobrołowicz, Burmistrz Miasta i Gminy Bogatynia, mówił o tym, jak ogromne znaczenie ma kompleks Turów dla mieszkańców gminy. Przypomniał m.in., że to z Elektrowni Turów pochodzi ciepło dostarczane do blisko 16 tys. odbiorców.
– Gdyby, zgodnie z postanowieniem TSUE, doszło do zamknięcia kopalni z dnia na dzień, mieszkańcy straciliby pracę i środki do życia, zostaliby pozbawieni dostępu do wody i ciepła systemowego. Dzisiaj skupiamy się na tym, by poprawić zarówno wizerunek Bogatyni, jak i komfort życia mieszkańców gminy. Chcemy stworzyć dobre miejsce do życia i utrzymać przyjacielskie relacje transgraniczne – powiedział Wojciech Dobrołowicz.

Podczas spotkania omówione zostały również uzgodnienia transgraniczne w kontekście wzajemnych relacji. Odniesiono się także do badań przeprowadzonych przez naukowców z Akademii WSB z Dąbrowy Górniczej, Uniwersytetu Technicznego w Libercu oraz Uniwersytetu w Usti nad Łabą, dotyczących współpracy transgranicznej na Trójstyku granic. Badania wpływu sporu międzyrządowego wokół kopalni Turów na polsko-czeskie relacje transgraniczne przedstawili szczegółowo jego autorzy: prof. Joanna Kurowska-Pysz, prof. Hynek Böhm oraz prof. Łukasz Wróblewski.

Dyrektor Departamentu Zarządzania Wydobyciem PGE GiEK, Miranda Ptak, podzieliła się doświadczeniami z przeprowadzonych uzgodnień transgranicznych w procesie uzyskiwania koncesji na działalność wydobywczą kopalni Turów.
Realizując strategię zrównoważonego rozwoju, spółka PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna, odpowiada na potrzeby lokalnych społeczności i realizuje działania mające na celu odpowiedzialne przeprowadzenie transformacji energetycznej regionów, na terenie których prowadzi swoją działalność wydobywczo-wytwórczą.

na podst. pgegiek.pl