Środki ochrony roślin, czyli inaczej fitofarmaceutyki lub pestycydy, to substancje, których zadaniem jest ochrona roślin uprawnych przede wszystkim przed grzybami (fungicydy), owadami (insektycydy) oraz chwastami (herbicydy). Wpływają one na procesy życiowe roślin w sposób inny, niż składniki pokarmowe. Zabezpieczają one produkty roślinne niszcząc jednocześnie rośliny niechciane poprzez hamowanie lub zapobieganie ich niepożądanemu wzrostowi.

Środki ochrony roślin mają szerokie zastosowanie i są wykorzystywane w rolnictwie, ogrodnictwie, leśnictwie, a także w obszarach miejskich. Aby dany środek ochrony roślin mógł być wprowadzony do obrotu, musi uzyskać zezwolenie, które jest udzielane przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Następstwem kontaktu ze środkami ochrony roślin mogą być poważne powikłania zdrowotne. Aby tak się nie stało, należy stosować kilka podstawowych zasad bezpiecznej pracy.

Wszelkie czynności związane z użyciem środków ochrony roślin, mogą wykonywać cieszący się dobrym zdrowiem. W żadnym przypadku nie wolno wykonywać tych prac kobietom w ciąży lub karmiącym piersią i dzieciom. Do prac z użyciem środków ochrony roślin nie należy przystępować na czczo, a także następnego dnia po spożyciu alkoholu. Spożywanie alkoholu zabronione jest w czasie wykonywania zabiegów ochrony roślin oraz w dniu następnym. Lekceważenie tego zalecenia grozi poważnymi zatruciami. Czynności związane z przygotowaniem cieczy roboczej oraz bezpośrednie zabiegi chemiczne należy wykonywać w odzieży ochronnej – stosownej do rodzaju prac oraz wskazań instrukcji używanego środka. Pamiętaj, że każda choroba może wzmocnić negatywne skutki szkodliwości środków ochrony roślin. Ciecz do oprysków należy przygotowywać w odległości minimum 50 m od studni i innych ujęć wody pitnej.

W gospodarstwie nie ma potrzeby dłuższego magazynowania środków ochrony roślin. Lecz nawet, kiedy przechowuje się je krótko, koniecznie należy przestrzegać kilku ważnych zasad, z których najważniejsza stanowi, że środki ochrony roślin należy przechowywać w oryginalnych opakowaniach. Pomieszczenie, w jakim środki te są przechowywane, nie może znajdować się w budynkach mieszkalnych, inwentarskich i spichlerzach, wewnątrz powinno być wentylowane, temperatura w nim może wahać się od 0 C DO 30 C, a przestrzeń do składowania powinna być oddalona od bezpośrednich źródeł ciepła.

Pamiętaj! Zabronione jest:

• Przechowywanie niewykorzystanych środków ochrony roślin w opakowaniach zwyczajowo używanych do przechowywania żywności i w butelkach po napojach.

• Przechowywanie środków ochrony roślin z artykułami spożywczymi, napojami, paszami dla zwierząt i płodami rolnymi

• Nieprzestrzeganie okresów karencji (tj. czasu od ostatniego zabiegu ochronnego od dnia zbioru i skierowania do spożycia np. owoców lub warzyw) i prewencji (tj. okresu zapobiegającego zatruciu ludzi, zwierząt, pszczół).

Niewłaściwie użyte, magazynowane czy transportowane środki ochrony roślin mogą stanowić poważne zagrożenie dla ludzi i zwierząt. Ignorowanie zasad bezpieczeństwa pracy podczas ich stosowania, może zagrażać zdrowiu i życiu rolników i osób postronnych. Najgroźniejsze są zatrucia ostre, wywołane jednorazowym wchłonięciem dużej dawki preparatu. Skutkiem oddziaływania tych substancji mogą być także zatrucia przewlekle, powstające na skutek kumulowania się w organizmie małych dawek substancji niebezpiecznych przez dłuższy okres czasu – ich efektem są problemy zdrowotne ujawniające się po upływie nawet kilku czy kilkunastu lat, trudne do identyfikacji i powiązania objawów z kontaktem ze szkodliwymi substancjami w przeszłości.

Opracowanie: starszy inspektor PT KRUS w Lubaniu Magdalena Krasowska

Źródła:
• broszury KRUS
• www.gov.pl/krus